Program „Biznes i Prawa Człowieka – Standard Etyki w Polsce” powstał w 2018 roku. Jego celem jest implementacja Wytycznych ONZ ds. biznesu i praw człowieka w Polsce oraz ich praktyczne zastosowanie w programach etycznych w firmach i instytucjach.
Zawiązana przez UN Global Compact Network Poland Koalicja skupiła ponad 100 polskich firm i instytucji aktywnie wdrażających i rozpowszechniających wartości etyczne. W wyniku prac tej grupy powstał unikalny dokument “Standard Programu Etycznego”, który wyznacza kierunek rozwoju odpowiedzialnych organizacji oraz katalog przydatnych narzędzi implementacji i weryfikacji. Stanowi on zbiór uniwersalnych wartości oraz niezbędnych narzędzi, których wykorzystanie jest niezbędne, aby pracować nad etyką działania, transparentnością oraz zrównoważonym rozwojem organizacji.
Standard wywodzi się z międzynarodowo uznawanych dokumentów, takich jak:
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Wytyczne ONZ ds. biznesu i praw człowieka
10 zasad United Nations Global Compact
Zalecenia Komisji Europejskiej
Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ
Partnerzy Instytucjonalni, członkowie UN Global Compact, członkowie Programu Standard Etyki w Polsce oraz Koalicji Rzeczników Etyki rekomendują przyjęcie zapisów Standardu jako normę dla zarządzanych przez siebie przedsiębiorstw i instytucji oraz jako warunek konieczny w organizacji postrzegającej siebie jako etyczną.
JAK PRZYSTĄPIĆ DO PROGRAMU?
Każda organizacja, która potwierdzi swoje dążenie do stosowania zebranych w Standardzie wartości etycznych, zapraszana jest do podpisania Deklaracji Standardu Etycznego oraz przystąpienia do grona Rzeczników Standardu Etyki. Rzecznikiem może być członek koalicji firm i instytucji udoskonalających standardy etyczne w polskim biznesie. Umożliwia to także udział w dyskusji w gronie ekspertów biznesowych i instytucjonalnych.
Rzecznicy współtworzą także stronę standardetyki.org. Witryna stanowi hub wiedzy w zakresie Etyki oraz praw człowieka w biznesie. Firmy i organizacje, które podpiszą deklarację, zapraszamy do opisania swojego programu etycznego oraz pozytywnych praktyk dotyczących wdrażania Standardu Etycznego w formie raportu.
Członkom UN Global Compact oferujemy także możliwość uczestniczenia w inicjatywach tematycznych z zakresu etyki w biznesie:
1. Ochrona sygnalistów
Rywalizacja między przedsiębiorcami często przybiera formę działań społecznie niepożądanych. Nieuczciwe praktyki rynkowe, nieprawidłowości w ubieganiu się i realizacji zamówień publicznych, czy wreszcie niezapewnianie właściwych warunków pracy i godziwych wynagrodzeń pracownikom stanowią zjawiska wyjątkowo szkodliwe. W dłuższej perspektywie są one zatem szkodliwe dla samych przedsiębiorców, a w szerszym ujęciu stanowią zagrożenie dla zrównoważonego rozwoju Polski.
Sygnalistą jest osoba, która w dobrej wierze, działając w interesie publicznym, pracowników lub pracodawcy, zgłasza (bądź ujawnia) informacje o nieprawidłowościach w środowisku zawodowym, mimo grożących jej negatywnych konsekwencji sygnalizowania.
W Polsce nie powstały dotychczas kompleksowe regulacje prawne, które mogłyby w sposób skuteczny przyczynić się do ograniczenia wspomnianych niekorzystnych zjawisk. Tymczasem Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii reguluje ochronę osób, które dokonują zgłoszeń nieprawidłowości i naruszeń, o których uzyskały informacje w kontekście związanym z pracą. Przewiduje ona możliwość zgłaszania nieprawidłowości trzema kanałami:
- wewnętrznym (w ramach organizacji, tj. przedsiębiorstwa) – dyrektywa zakłada, by zachęcać do składania zgłoszeń tymi kanałami, zanim zostaną skierowane do organów zewnętrznych, jeśli naruszeniu można skutecznie zaradzić wewnątrz organizacji, a sygnalista uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych,
- zewnętrznym (do właściwego organu) lub
- w drodze ujawnienia publicznego (w ostateczności, jeśli wcześniej dokonano zgłoszenia wewnętrznego lub zewnętrznego i nie zostały podjęte żadne działania).
Dokument musi zostać implementowany do polskiego porządku prawnego do końca 2021 roku.
Wspólnie z Kancelarią DZP rozpoczęliśmy prace nad stworzeniem rekomendacji do ustawy o sygnalistach, które zostaną następnie wspólnie przeprocedowane m.in. z najwyższymi przedstawicielami Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. Założenia wypracowane przez grupę roboczą, składającą się w szczególności z przedstawicieli świata biznesu, będących członkami UN Global Compact, mających doświadczenie w zakresie ochrony sygnalistów, zostaną zawarte w raporcie regulacyjnym dotyczącym systemu zgłaszania nieprawidłowości i etycznego sygnalizowania w Polsce.
2. Target Gender Equality – Równe Szanse w Biznesie
Równe Szanse w Biznesie to polska odsłona globalnej inicjatywy Target Gender Equality, realizowanej przez ponad 40 państw z całego świata. Jej celem jest wyrównanie pozycji kobiet i mężczyzn w miejscu pracy i wzmocnienie promocji kobiet na wyższe stanowiska kierownicze. W ramach inicjatywy apelujemy o równość płci w biznesie, zachęcamy do działa biznesowych wspierających Cel 5.5 Zrównoważonego Rozwoju (równa reprezentacja i przywództwo kobiet we wszystkich obszarach biznesu, polityki i życia publicznego na wszystkich poziomach), a także wspieramy wdrażanie Women’s Empowerment Principles, stanowiące zestaw wskazówek dla biznesu, jak wspierać wzmacnianie pozycji kobiet.
Praca w inicjatywnie polega przede wszystkim na:
- samoocenie firmy w zakresie istniejących luk i barier w obszarze równości płci. W tym celu przedsiębiorstwo korzysta z The Women’s Empowerment Principles Gap Analysis Tool (WEPs Tool). Jest to narzędzia on-line, które pomaga firmom zidentyfikować mocne strony, luki i możliwości poprawy ich wyników w zakresie równości płci. Aplikacja jest bezpłatna, intuicyjna w obsłudze i ściśle poufna. Wyniki są przedstawiane w zwięzłej i przejrzystej formie, dzięki czemu firmy mogą łatwo zidentyfikować obszary wymagające poprawy.
- wymianie wiedzy i doświadczenia oraz doskonaleniu praktyk,
- warsztatach prowadzących do wypracowania, zaktualizowanych o wyniki pochodzące z WEPs Tool celów i strategii oraz zdobycia wiedzy o ich monitorowaniu i komunikowaniu postępów w realizacji.
Formularz zgłoszeniowy do inicjatywy dla firm członkowskich UN Global Compact
Więcej informacji dostępnych jest na stronie inicjatywy
3. Stowarzyszenie Rzeczników Etyki
W 2019 roku, z inicjatywy UN Global Compact, zostało powołane Stowarzyszenie Rzeczników Etyki. Jego celem jest promocja zachowań etycznych, budowa kultury etycznej firm w Polsce, rozwijanie wiedzy i ochrona praw człowieka w biznesie. Zrzesza ono osoby aktywnie pracujące na rzecz etyki, które chcą dzielić się wiedzą i doświadczeniem, by podnosić kulturę etyczną w firmach i instytucjach, tym samym dbać o poszanowanie praw człowieka w miejscu pracy.
Do Stowarzyszenia może dołączyć każdy, kto uważa, że etyka jest niezbędnym elementem życia społecznego oraz zawodowego i chce pracować na rzecz włączenia zagadnień etycznych do strategii i praktyki działalności polskich firm i instytucji.
4. Filantropia w Polsce i w regionie
